Orazio, Satire: Libro 01, Satira 04, pag 3

Orazio, Satire: Libro 01, Satira 04

Latino: dall'autore Orazio, opera Satire parte Libro 01, Satira 04
in medio qui scripta foro recitent, sunt multi quique lavantes: [75] suave locus voci resonat conclusus inanis hoc iuvat, haud illud quaerentis, num sine sensu, tempore num faciant alieno Molti sono quelli che reciterebbero gli scritti in mezzi alla piazza, e molti mentre stanno alle terme: [75] in un luogo chiuso la voce risuona meglio
'laedere gaudes' inquit 'et hoc studio pravus facis' unde petitum hoc in me iacis est auctor quis denique eorum,[80] vixi cum quibus Questo piace ai vanesi, che non si chiedono, se forse lo fanno senza senso,forse nel momento sbagliato Tu godi a offendere-dici- e da malvagio agisci con questo proposito Da dove mi lanci questa frecciata L'autore è insomma qualcuno di quelli [80] con cui vivo
absentem qui rodit, amicum qui non defendit alio culpante, solutos qui captat risus hominum famamque dicacis, fingere qui non visa potest, conmissa tacere qui nequit: hic niger est, hunc tu, Romane, caveto Chi critica chi è assente, chi non difende l' amico se un altro l'accusa,chi accetta le risa sguaiate degli uomini e la fama di spiritoso, chi può fingere cose non viste, chi non sa tacere i segreti: costui è malvagio, da lui, Romano, guardati
[85] saepe tribus lectis videas cenare quaternos, e quibus unus amet quavis aspergere cunctos praeter eum qui praebet aquam; post hunc quoque potus, condita cum verax aperit praecordia Liber:hic tibi comis et urbanus liberque videtur [90] infesto nigris: ego si risi, quod ineptus pastillos Rufillus olet, Gargonius hircum, lividus et mordax videor tibi [85] Spesso vedi cenare in tre letti quattro persone, uno fra questi si diverte a colpire tutti tranne quello che offre la cena; e poi ubriaco, anche lui, quando il sincero Bacco apre gli animi nascosti:costui a te nemico del malvagio, sembra un compagno e gentile e sincero [90] :io ti sembro astioso e mordace se risi, poiché l'inetto Rufillo sa di mentine, e Gargonio di capro Se qualche accenno ci sarà davanti a te dei furti attribuiti a Petillo Capitolino, lo difenderai, comè tua abitudine
mentio siquae de Capitolini furtis iniecta Petilli te coram fuerit, defendas, ut tuus est mos:[95]'me Capitolinus convictore usus amicoque a puero est causaque mea permulta rogatus fecit et incolumis laetor quod vivit in urbe; sed tamen admiror, quo pacto iudicium illud fugerit': hic nigrae sucus lolliginis, haec est [100] aerugo mera; quod vitium procul afore chartis, atque animo prius, ut siquid promittere de me possum aliud vere, promitto [95] Capitolino è considerato da me di casa e amico da bambino e pregato, per mio interesse, ha fatto moltissimi favori e sono lieto poiché vive incolume in città; ma tuttavia mi stupisco in quale modo abbia evitato quel processo: questo è sugo della nera seppia, questa è [100] pura ruggine; il quale difetto resterà lontano dalle pagine ancor più dall'animo, prometto,se mai posso promettere circa me altro in verità,se avrò detto qualcosa più schietta,se per caso più giocosa, mi giudicherai con indulgenza:l
liberius si dixero quid, si forte iocosius, hoc mihi iuris cum venia dabis: insuevit pater optimus hoc me, [105] ut fugerem exemplis vitiorum quaeque notando ottimo padre mi ha abituato a ciò [105] affinché ,con l'indicare ciascun vizio con gli esempi li evitassi
cum me hortaretur, parce frugaliter atque viverem uti contentus eo quod mi ipse parasset: 'nonne vides, Albi ut male vivat filius utque Baius inops magnum documentum, ne patriam rem [110] perdere quis velit ' a turpi meretricis amore cum deterreret: 'Scetani dissimilis sis 'ne sequerer moechas, concessa cum venere uti possem: 'deprensi non bella est fama Treboni'aiebat Esortandomi a una vita parca e frugale ad utilizzare contento ciò che egli stesso mi avesse fornito:Non vedi ,come vive male il figlio di Albio e Baio povero Grande esempio affinché qualcuno non [110] voglia disperdere il patrimonio; distogliendomi dal turpe amore di una prostituta:Che tu sia diverso da Scetano affinché non seguissi gli adulteri potendo ricorrere a una donna pubblica:Non è bella la fama di Trebonio scoperto sul fatto-diceva-un sapiente ti dirà i motivi per cui sia meglio evitare una cosa e cercarne un
'sapiens, vitatu quidque petitu [115] sit melius, causas reddet tibi; mi satis est, si traditum ab antiquis morem servare tuamque, dum custodis eges, vitam famamque tueri incolumem possum; simul ac duraverit aetas membra animumque tuum, nabis sine cortice' sic me [120] formabat puerum dictis et, sive iubebatut facerem quid, 'habes auctorem, quo facias hoc'unum ex iudicibus selectis obiciebat, sive vetabat, 'an hoc inhonestum et inutile factu necne sit, addubites, flagret rumore malo cum [125] hic atque ille' avidos vicinum funus ut aegros exanimat mortisque metu sibi parcere cogit, sic teneros animos aliena opprobria saepe absterrent vitiis altra [115] a me basta, conservare la tua abitudine tramandata dagli antenati, finché hai bisogno di tutela, posso difendere te incolume e il buon nome; quando l'età avrà maturato il corpo e il tuo animo,nuoterai senza salvagente; così me [120] ragazzo, formava con le parole e, se voleva che facessi qualcosa,abbi un promotore per fare ciò, indicava uno dei giudici scelti, se vietava,forse dubiti che sia una cosa indecorosa e inutile a farsi, bruciando con cattiva fama [125] questo e quello Come il funerale di un vicino sgomenta gli ammalati avidi e per paura della morte costringe a moderarsi, così i disonori altrui distolgono dai vizi i caratteri immaturi
ex hoc ego sanus ab illis perniciem quaecumque ferunt, mediocribus et quis [130] ignoscas vitiis teneor fortassis et istinc largiter abstulerit longa aetas, liber amicus, consilium proprium; neque enim, cum lectulus aut me porticus excepit, desum mihi 'rectius hoc est; hoc faciens vivam melius; sic dulcis amicis [135] occurram; hoc quidam non belle: numquid ego illi inprudens olim faciam simile Perciò io privo di quelli che arrecano danno, sono animato da vizi mediocri [130] che perdonerai Forse la vecchiaia libererà ampiamente da ciò, un amico sincero,un giudizio personale; infatti non smetto di esaminarmi quando sono a letto o nel portico:Questo è più giusto, facendo questo vivrei meglio, così andrò gentile incontro agli amici [135] Un tale (fece) una cosa non bella:forse io imprudente un giorno farò come lui
' haec ego mecum conpressis agito labris; ubi quid datur oti, inludo chartis Rimugino fra di me queste cose a labbra strette; quando mi è concesso del tempo libero, mi diverto con le pagine